कोरोनासँगसँगै अर्को नयाँ खतरा १५ वर्षिया किशोरको मृ’त्यु भएपछी १५ जनालाई राखियो क्वारंटीन

सम्पूर्ण विश्व कोरोना महामारीको प्रकोपबाट झेलिरहेको बेला सबै प्रकारका अनुसन्धानहरू यसको खोप र औषधिको बारेमा अनुसन्धान् भाईरहेको छ्। यस महामारीको खतराको सामना गर्दै अहिले विश्वमा नयाँ जीवन जोखिमपूर्ण बिरामीको खतराको सामना गरिरहेको छ। यो रोग बुबोनिक प्लेग( bubonic plague) हो। सतर्कता एक हप्ता अघि उत्तरी चीनको एउटा अस्पतालमा यस रोगसँग सम्बन्धित ममिला आए पछी जारी गरिएको थियो। अब यस रोगबाट पहिलो मृत्यु चीनको छिमेकी देश मंगोलियामा भएको छ्। यसै बखत विगतमा मृतकसँग सम्पर्कमा आएका १५ व्यक्तिको छुट्टै क्वारंटीनमा राखिएको थियो र स्वास्थ्यकर्मीहरू सबैको हेरचाह भइरहेको छ।

मंगोलिया स्वास्थ्य अधिकारीहरुका अनुसार १५ बर्षे केटो बुबोनिक प्लेगबाट मरे। उनी सुदूर दक्षिण पश्चिमी प्रान्त गोबी अल्ताईमा बस्थे। अधिकारीहरूका अनुसार हालै मंगोलिया र छिमेकी चीनमा देखा परेका केही घटना मध्ये एकको मृत्यु बालकको मृत्यु हो। चेतावनी चीनमा मामला अगाडि एक हप्ता पछि जारी गरिएको थियो।

मंगोलियामा बुबोनिक प्लेग फैलाउने मुख्य कारणहरू मध्ये एक Mermots मानिन्छ। मार्मोट लोखर्केको प्रजाति हो। मंगोलियाको स्वास्थ्य मन्त्रालयले खबर दियो कि केटोले शिकार गरेर मार्मट खाए, त्यसपछि उनी ब्याक्टेरियाको रोगको सिकार भए।

स्वास्थ्य मन्त्रालयका जनसम्बन्ध विभाग प्रमुख नारंग्रेल दोराजका अनुसार मृतकको सम्पर्कमा आएका १५ जनालाई क्वारंटीनमा राखिएको छ जसको उपचार भइरहेको छ। यसका साथै प्रान्तका जिल्लामा छ दिनका लागि प्रतिबन्ध लगाइएको छ।

यो नोट हुन सक्छ कि खोबद प्रान्तमा यस महिनाको शुरूमा बुबोनिक प्लेगका दुई अन्य घटनाहरू पनि रिपोर्ट गरिएको थियो। १४० भन्दा बढी व्यक्तिहरू स्क्रीनिंग गरिएको थियो। धन्यबाद त्यहाँ कुनै नया मामलाहरु भेतिएका छैनन भनिन्छ कि एउटा गोठालोलाई चीनको उत्तरी भित्री मंगोलिया क्षेत्रमा रोग लागेको थियो। त्यसबेला मात्र अधिकारीहरूले मानिसहरूलाई स्थानीय स्तरमा शिकार र मासु खान प्रतिबन्ध गर्न लगाए।

यो ज्ञात छ कि बुबोनिक प्लेगलाई ‘ब्ल्याक डेथ’ पनि भनिन्छ। यो धेरै पुरानो महामारी हो, जसको कारण लाखौं मानिस मरेका छन्। प्लेगले तीन पटकसम्म मानिसहरूलाई ठूलो संख्यामा पीडित बनाएको छ। यस कारण, पहिलो पटक करीव ५ करोड मानिस मरे, दोस्रो पटक युरोपको जनसंख्याको एक तिहाइ र तेस्रो पटक करीव ८० हजार मानिस मरे।

विज्ञहरूका अनुसार यो रोग जंगली मूसामा पाइने ब्याक्टेरियाहरूले गर्दा भएको हो। यो रोग जंगली मूसाबाट संक्रमित हुन्छ र त्यसपछि यसको मृत्युपछि, प्लेग ब्याक्टेरिया फ्लासको माध्यमबाट मानव शरीरमा प्रवेश गर्दछ। येसले टोकेपछि संक्रमित ब्याक्टेरिया व्यक्तिको रगतमा जान्छ र व्यक्ति प्लेगबाट संक्रमित हुन्छ।

बुबोनिक प्लेगका लक्षणहरू

व्यक्तिलाई उच्च ज्वरो र शरीरमा असह्य पीडा हुन्छ।
नाडी द्रुत गतिमा अघि बढ्न थाल्छ।
नाक र औंलाहरू पनि कालो र सड्न थालछन
दुई-तीन दिनमा, ग्रंथिहरू शरीरमा बाहिर आउन थाल्छन्
यस रोगलाई गिल्टवाल्ला प्लेग पनि भनिन्छ ग्रन्थिहरूको विमोचनको कारण।

बुबोनिक प्लेग फैल्ने ब्याक्टेरिया येरसिनिया पेस्टिस ब्याक्टेरिया हो। यसले शरीरको लिम्फ नोड्स (लिम्फ नोड्स), रगत र फोक्सोलाई आक्रमण गर्दछ। यद्यपि यो पुरानो महामारी हो, तर यो आज पनि रिपोर्ट भइरहेको छ, जस्तो कि चीन र मंगोलियामा भयो।

भनिन्छ कि यो रोग छैठौं र आठौं शताब्दीमा ‘प्लेगिन अफ जस्टिन’ को रूपमा चिनिन्थ्यो। त्यसबेला लगभग साढे दुई देखि पाँच करोड मानिस मरे। यस पछि, १३४७ मा, जब युरोपको एक तिहाई जनसंख्या बुबोनिक प्लेगको कारण मरे, यसलाई ‘ब्ल्याक डेथ’ भन्ने नाम दिइयो। वैज्ञानिकहरूले प्लेग खोप बनाउने प्रयास गरिरहेका छन तर यो खोप अहिलेसम्म उपलब्ध छैन